Dit artikel probeert een beeld te schetsen van de oplossingsgerichte therapie vanuit een systemisch perspectief waarbij het begrip circulariteit centraal staat. Eerst worden de achtergrond en kenmerken van oplossingsgerichte therapie besproken. De visie op de verschillende fasen waarin een cliënt zich kan bevinden komt aan de orde, evenals het therapeutische proces. Kern van het betoog is dat naast de vaak beschreven technische vaardigheden van de oplossingsgerichte therapie een systemische visie, vooral in de zin van circulariteit, essentieel is bij deze methodiek.
Lees het hele artikel gratisHet Tijdschrift Kinder- & Jeugdpsychotherapie is gratis voor leden, niet-leden kunnen een enkele editie kopen voor € 17,- plus verzendkosten.
N.B. Sinds 2024 wordt het tijdschrift uitgegeven door Boom Uitgevers. Nummers vanaf 2024 kunnen worden besteld via medisch@boom.nl
Bestel - of - Log inVoor u ligt een extra dik themanummer over oplossingsgerichte therapie. Het werken volgens dit therapeutisch model met kinderen, jeugdigen en hun ouders/ gezinnen wordt in al zijn facetten en in verschillende contexten belicht. Vele auteurs hebben op enthousiaste wijze bijgedragen aan het tot stand komen van deze bundel. In het eerste artikel wordt u door Esther de Wolf direct zelf aan het werk gezet. Zij wijdt u in in de ‘kunst van het verlangen’. Hiermee schept ze zowel de theoretische, historische als praktijkgerichte context voor het oplossingsgericht werken.
Dit artikel probeert een beeld te schetsen van de oplossingsgerichte therapie vanuit een systemisch perspectief waarbij het begrip circulariteit centraal staat. Eerst worden de achtergrond en kenmerken van oplossingsgerichte therapie besproken. De visie op de verschillende fasen waarin een cliënt zich kan bevinden komt aan de orde, evenals het therapeutische proces. Kern van het betoog is dat naast de vaak beschreven technische vaardigheden van de oplossingsgerichte therapie een systemische visie, vooral in de zin van circulariteit, essentieel is bij deze methodiek.
Lees het hele artikel gratisDe traditionele cognitieve gedragstherapie en oplossingsgerichte therapie kunnen gezien worden als twee zijden van dezelfde gedragstherapeutische medaille: dezelfde leertheoretische principes worden toegepast en hetzelfde gedrags-therapeutisch proces wordt doorlopen. Verschillen tussen beide benaderingen, vooral in de focus van behandeling en in de houding van de therapeut, worden besproken. De auteur geeft een voorbeeld van een oplossingsgericht gesprek met Sanne van 13 jaar, en verwijst daarbij steeds naar de stadia van het gedragsthera-peutisch proces.
Dit artikel beschrijft de vijftien stappen van ‘Kids’ Skills’, een oplossingsgerichte methode voor kinderen. Uiteengezet wordt hoe de te leren vaardigheid gevonden kan worden, en kind en volwassenen het daarover eens kunnen worden, hoe het kind gemotiveerd kan worden voor het leren van de vaardigheid, het vertrouwen kan krijgen dat het zal gaan lukken, en hoe innerlijke en uiterlijke steun verworven kunnen worden. Volgende stappen gaan over hoe de vaardigheid precies geoefend kan gaan worden, en hoe er daarbij omgegaan kan worden met het onvermijdelijke vallen en opstaan. Ook het handhaven van de vaardigheid wordt besproken. Er wordt een voorbeeld gegeven van de toepassing bij een angstig meisje, en bij een verstandelijk beperkte mopperaarster in een trainingshuis. In de conclusie worden zowel de voordelen als de contra-indicaties besproken, en wordt de methode gepositioneerd in de hulpverlening in het algemeen.
Vragen die tijdens het intakegesprek aan de cliënten worden gesteld lijken alleen maar gericht op het uitwisselen van informatie, maar er gebeurt veel meer. Elke vraag is een interventie, dóet iets met de cliënt, bepaalt de richting van het gesprek en vormt de informatie. Het intakegesprek vanuit het sterkteperspectief krijgt daarom een andere inhoud dan het traditionele anamnestisch intakegesprek, dat gericht is op het verzamelen van informatie ten behoeve van probleemanalyse en diagnostiek.
De cirkeltechniek, een competentiegericht gespreksmodel voor de intake met ouders en kinderen, wordt in dit artikel geïntroduceerd. Deze techniek is gebaseerd op het oplossingsgerichte paradigma, het werken met cliënten vanuit het sterkte-perspectief en helpt de kinder- en jeugdpsychotherapeut om tijdens de intake behandeldoelen te bepalen en competenties van de cliënt te mobiliseren.
Dit artikel gaat over de toepassing van oplossingsgericht werken in het onderwijs. Daarbij worden voorbeelden gegeven van het stellen van oplossingsgerichte vragen zoals de nuttigvraag en de schaalvragen, en vragen vanuit de flowchart uit het Brugse Model. Daardoor wordt de leerling uitgedaagd zelf actief met oplossingen te komen en krijgt de begeleider veel positieve informatie over wat de leerling wil en kan en van plan is te gaan doen. Die informatie maakt het mogelijk om de leerling uitgebreid te complimenteren en om een en ander te benoemen als ‘de dingen die al werken’ en waarvan dus meer gedaan kan worden.
Daarnaast komt ook oplossingsgericht werken met groepen aan de orde. Het eerste voorbeeld is de steungroepaanpak tegen pesten. Het tweede voorbeeld is het gebruik in het mentoraat. De leerling kan en wil veel meer zelf verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces als de mentor hem door onder andere schaalvragen en het complimenteren weet te bewegen tot daadwerkelijke reflectie over zijn manier van leren.
De website PratenOnline.nl heeft als doel jongeren met depressieve klachten op een laagdrempelige wijze te bereiken en ondersteuning te bieden. De jongeren vinden er kosteloos informatie, advies, hulpverlening en een forum. De hulpverlening vindt plaats binnen een beveiligde en anonieme chatroom, in een een-op-een situatie tussen hulpverlener en jongere. De hulpverlening vindt uitsluitend plaats volgens de methodiek van de oplossingsgerichte therapie. In de vier jaar van haar bestaan heeft PratenOnline aangetoond dat het in een lacune voorziet: jongeren die de drempel naar de reguliere GGZ (te) hoog vinden, melden zich wel bij PratenOnline en voelen zich na gemiddeld drie chatgesprekken naar tevredenheid geholpen. Het verschil tussen entry- en exitscore op de depressietest laat een significante verbetering zien. Een RCT naar de effectiviteit van de aangeboden interventie is in voorbereiding.
de zorglijn PGB is oplossings- en gezinsgericht georiënteerd. De aangemelde gezinnen zijn vaak gezinnen met problemen op verschillende gebieden, zoals psychische, relatie-, en financiële problemen. Er zijn bij de kinderen die opgroeien binnen deze gezinnen vaak zorgen over de ontwikkeling en veiligheid. Gezinsvoogden zijn meestal degenen die verwijzen. Hulpverlening vindt dan vaak plaats binnen een gedwongen kader.
Signs of Safety is een manier van spreken met ouders en gezinsvoogden over veiligheid en onveiligheid, waarin het kind centraal staat. Deze manier van spreken maakt het mogelijk om in te gaan op de aspecten van onveiligheid zonder ouders te beschuldigen. Signs of Safety is ingebed in het oplossingsgerichte denken en de zorglijn heeft ruime ervaring hiermee. In dit artikel wordt Signs of Safety beschreven, en de inbedding binnen de zorglijn toegelicht aan de hand van een casus.
In de chaotische en emotioneel belastende praktijk van de behandeling van getraumatiseerde multi-problem gezinnen vormen de concepten van de complex dynamische systeemleer een houvast voor het handelen. Het besef dat een (gezins)systeem van buitenaf niet beïnvloedbaar is doch alleen van binnenuit kan veranderen, dwingt de hulpverlener in een respectvolle houding die zich richt op de mogelijkheden en hulpbronnen van het systeem zelf, uiteraard met respect voor de beperkingen. Dit is de basishouding van de oplossingsgerichte therapie die uitstekend aansluit bij deze uitgangspunten. Het besef van invloed van de gezinsleden wordt als mediator het focus van de behandeling, en door voortdurende feedback te zoeken van het effect van eigen handelen moet de behandelaar steeds de kwaliteit van de behandeling optimaliseren.
