Jeugdstrafrecht is het onderdeel van het Nederlandse strafrecht dat zich richt op minderjarigen die strafbare feiten hebben gepleegd. Het doel van jeugdstrafrecht is niet alleen het bestraffen van de dader, maar ook het voorkomen van herhaling van strafbaar gedrag en het bevorderen van de ontwikkeling van de minderjarige.

Het jeugdstrafrecht geldt voor minderjarigen tussen de 12 en 18 jaar oud. Minderjarigen onder de 12 jaar kunnen niet strafrechtelijk worden vervolgd, omdat zij nog niet strafrechtelijk verantwoordelijk worden geacht. Voor minderjarigen van 18 jaar en ouder geldt het volwassenenstrafrecht.
Wanneer een minderjarige een strafbaar feit pleegt, wordt eerst beoordeeld of het jeugdstrafrecht van toepassing is. Als dit het geval is, zal de minderjarige worden berecht volgens de regels van het jeugdstrafrecht. De rechter kan in dat geval andere straffen opleggen dan in het volwassenenstrafrecht. Zo kan de rechter besluiten om de minderjarige een taakstraf op te leggen, of om hem of haar te plaatsen in een jeugdinrichting.
Het aantal minderjarigen dat te maken krijgt met jeugdstrafrecht is de afgelopen jaren gedaald. In 2020 werden er in totaal 6.030 minderjarigen verdacht van een strafbaar feit. Dit is een daling ten opzichte van voorgaande jaren. In 2019 werden er bijvoorbeeld nog 7.250 minderjarigen verdacht van een strafbaar feit.
Van de minderjarigen die verdacht worden van een strafbaar feit, wordt lang niet iedereen ook daadwerkelijk vervolgd. In 2020 werden er 3.870 minderjarigen vervolgd voor een strafbaar feit. Dit is ongeveer 64 procent van het totale aantal verdachten.
Als we kijken naar de soorten strafbare feiten waarvoor minderjarigen worden vervolgd, dan zien we dat er een grote variatie is. De meeste minderjarigen worden vervolgd voor vermogensdelicten, zoals diefstal of inbraak. Ook worden er veel minderjarigen vervolgd voor geweldsdelicten, zoals mishandeling of bedreiging. Daarnaast worden minderjarigen vervolgd voor zedenmisdrijven en drugsdelicten.

Halt
De politie, een buitengewoon opsporingsambtenaar of een leerplichtambtenaar kan jongeren die een licht strafbaar feit hebben gepleegd ook verwijzen naar de zogenoemde Halt-afdoening. Een Halt-interventie is gebaseerd op vroeg ingrijpen met pedagogische maatregelen. Het is geen straf.

Detentie
Jeugddetentie is een maatregel die in Nederland kan worden opgelegd aan jongeren tussen de 12 en 23 jaar die veroordeeld zijn voor een misdrijf. Het doel van jeugddetentie is om de jongere te straffen voor het gepleegde delict, maar ook om te werken aan zijn of haar resocialisatie en terugkeer in de maatschappij. De jeugddetentie is geregeld in de Jeugdwet en het Wetboek van Strafrecht. Als de rechter tot een veroordeling komt, kan er jeugddetentie worden opgelegd. Dit gebeurt alleen in ernstige gevallen, waarbij andere straffen niet voldoende worden geacht. Voordat de jeugddetentie wordt opgelegd, wordt eerst een rapport opgesteld door de Raad voor de Kinderbescherming. Hierin wordt gekeken naar de persoonlijke omstandigheden van de jongere en er wordt een advies gegeven over de geschiktste straf.
De duur van jeugddetentie kan variëren van enkele dagen tot maximaal twee jaar en is afhankelijk van de ernst van het delict en de persoonlijke omstandigheden van de jongere. Jeugddetentie wordt altijd uitgevoerd in een jeugdgevangenis, waar jongeren onder begeleiding van professionele hulpverleners werken aan hun resocialisatie. Jeugdgevangenissen worden in Nederland justitiële jeugdinrichting (JJI) of kleinschalige voorziening justitiële jeugd (KVJJ) genoemd.
Tijdens de jeugddetentie hebben jongeren recht op onderwijs en kunnen zij een beroepsopleiding volgen. Ook is er aandacht voor hun psychische en sociale ontwikkeling. Zo krijgen zij bijvoorbeeld hulp bij het oplossen van problemen en het verbeteren van hun communicatieve vaardigheden.
Na afloop van de jeugddetentie worden jongeren begeleid bij hun terugkeer in de maatschappij. Dit gebeurt door middel van nazorg, waarbij er bijvoorbeeld hulp wordt geboden bij het vinden van werk of het volgen van een opleiding. Ook kunnen jongeren na hun jeugddetentie onder toezicht worden gesteld, bijvoorbeeld door middel van jeugdreclassering.
Er is ook kritiek op jeugddetentie. Zo wordt er bijvoorbeeld gesteld dat het opsluiten van jongeren in een gevangenis niet bijdraagt aan hun resocialisatie. Ook zou jeugddetentie niet altijd het beste middel zijn om jongeren te straffen voor hun delicten. Er wordt daarom gepleit voor meer alternatieven, zoals taakstraffen.

Forensisch
De forensische kinder- en jeugdpsychiatrie en -psychotherapie houdt zich bezig met gedragsproblemen en delinquentie, vroegsignalering en interventie in de gemeentelijke wijkteams, interventies via ouders van de jongste kinderen met gedragsproblemen, en systemische interventies bij jongeren en hun naasten. In 2020 verscheen een forensisch themanummer van het VKJP-tijdschrift Kinder- & Jeugdpsychotherapie, mede samengesteld door gastredacteur Arne Popma.

Lees de uitleg van de Rechtspraak over jeugdstrafrecht en adolescentenstrafrecht.

Lees meer over jeugdstrafrecht bij Wikipedia.

Lees de uitleg van de overheid over straffen en maatregelen voor jongeren.

Lees over jongeren met ernstige gedragsproblemen en (risico op) justitiecontacten bij de Academische Werkplaats Risicojeugd.

Lees het forensisch themanummer van het tijdschrift Kinder- & Jeugdpsychotherapie (gratis voor abonnees en VKJP-leden).

 

 

 

Deze tekst is samengesteld door chatGPT.