Trauma en kindermishandeling
Als kinderen of jongeren schokkende gebeurtenissen ervaren hebben, kunnen zij psychische problemen krijgen. Deze kunnen leiden tot een (psycho)trauma maar dat gebeurt niet altijd. Schokkende ervaringen die tot een trauma leiden, kunnen erg verschillen. Soms gaat het om een eenmalige gebeurtenis zoals een verkeersongeluk, een geweldsmisdrijf of een ramp. Het kan ook gaan om regelmatige gebeurtenissen zoals mishandeling, incest, pesten, agressie of emotionele verwaarlozing.
Een psychotrauma heeft twee kenmerken:

  • Het is het gevolg van schokkende gebeurtenissen.
  • Het uit zich in psychische problemen. Bij kinderen kan een trauma de ontwikkeling ernstig verstoren. Hun veilige basis valt weg en dat heeft grote invloed op de rest van hun leven. Daarom is het zaak een trauma zo vroeg mogelijk te onderkennen. Hoe vroeger de hulpverlening kan starten, des te beter de prognose.

Waaraan herken je een trauma?
In iedere leeftijdsfase zijn er andere signalen. Kleine kinderen, die een schokkende gebeurtenis nog niet goed kunnen duiden, uiten zich heel anders dan adolescenten, die al veel meer begrip hebben van wat er om hen heen gebeurt (zie ook: Hoe wordt een trauma vastgesteld?). Het is belangrijk dat ouders en anderen in de omgeving van het kind hier alert op zijn.

Oorzaken
Er zijn veel verschillende oorzaken van een trauma. Vrijwel altijd is het een samenspel van factoren als er een trauma optreedt als gevolg van schokkende ervaringen (zie ook: Hoe ontstaat een trauma?).
Een trauma is soms te voorkomen, door vroeg in te grijpen. Daarom zijn er bijvoorbeeld voor de aanpak van kindermishandeling verschillende preventieprojecten. Een eerste vereiste is de problematiek bespreekbaar maken en uit de taboesfeer te halen.
Voor een goede behandeling is samenwerking nodig tussen verschillende disciplines en personen. Er kunnen problemen zijn bij het kind en ook bij de ouders, bijvoorbeeld bij kindermishandeling. Daarom moeten de jeugdzorg en volwassenenzorg samenwerken; maar ook de gezondheidszorg, de school en mensen in de omgeving van het gezin kunnen een belangrijke rol spelen.
Er is over trauma nog veel onbekend, over het ontstaan, de mate waarin trauma's kunnen doorwerken tot op volwassen leeftijd en over de hulpverlening. Nieuwe technieken, zoals scans om de hersenen in beeld te brengen, en DNA-onderzoek bieden perspectieven op betere diagnostiek en behandeling.

Bron: Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.

Meer lezen