Hoe ervaren jongeren met psychische klachten het proces van diagnosticeren? Wat werkt en welke adviezen hebben ze? 35 jongeren en jongvolwassenen van gemiddeld 23 jaar delen hun ervaringen. De rapportcijfers laten zien dat beter kan! In dit artikel lees je de tips van het Vraagbaak jongerenpanel.

Diagnose

De meeste jongeren namen zelf het initiatief om een diagnosticeringsproces in te gaan (bij 18 jongeren). Op de tweede plek kwam het initiatief van ouders/verzorgers (bij 16 ouders/verzorgers). Op de plaatsen daarna kwamen hulpverlening (13 jongeren) of school (bij 11 jongeren). De jongeren kregen de diagnose gemiddeld op 17-jarige leeftijd.

Misdiagnose

Bij 18 van de 34 jongeren was er sprake van een misdiagnose en bij 14 van hen is de diagnose aangepast. Voor 8 van de 34 jongeren voelt de diagnose nu beter passend, omdat ze zijn aangepast, bijgekomen of om dat er nu een betere uitleg kwam.

 

Rapportcijfers: ruimte voor verbetering

De jongeren gaven een 5,3 voor het diagnosticeringsproces, en een 4,4 voor hulp en informatie na diagnosticering.

Ondersteuning

“Ik heb geen uitleg gekregen over wat het inhield, wat het plan was, hoe lang het zou duren, ” zegt een jongere over het diagnosticeringsproces. Een andere jongere voegt eraan toe: “Zeker tijdens de diagnose krijg je nog geen hulp, terwijl dit traject door alle wachttijden wel erg lang kan duren. Ondertussen is het vaak wel zo dat de klachten alleen maar verergeren waardoor iemand wellicht alleen maar langer hulp nodig heeft.” Slechts vier tot zes jongeren vonden dat ze wél voldoende uitleg, ondersteuning en inspraak kregen in het proces van de diagnose.

``Een diagnose moet er niet zijn als verklaring waarom een persoon bepaald gedrag vertoond, maar als hulpmiddel om te kijken wat die persoon nodig heeft.``

— Een jongere van het Vraagbaak-panel.

Omgeving

“Achteraf gezien speelde mijn omgeving een megagrote rol in mijn klachten, terwijl er bij de diagnosticering alleen naar mij werd gekeken en het probleem in mij werd gezocht, in plaats van in de omgeving, ” zegt een jongere. Dit vraagt om een meer systemische blik op de situatie. Ook is het belangrijk dat de behandelaar de familie uitleg geeft: “Mijn ouders wisten niet wat de diagnoses inhielden. Hierdoor gingen zij dus meer googelen, waar je met name de stereotype verhalen kunt lezen. Maar dit plaatje paste niet bij mij.”

 

Adviezen van het Vraagbaak jongerenpanel aan professionals

  1. Geef informatie via een brochure, website, video, podcast of face-to-face
  2. Geef voldoende uitleg en ondersteuning aan de jongere en hun omgeving
  3. Betrek jongeren, neem ze serieus en zorg dat ze zich gezien en gehoord voelen
  4. Behandel de jongere persoonsgericht, met maatwerk en niet als label

De Vraagbaak over: het diagnosticeringsproces

Bekijk alle resultaten en adviezen van jongeren in de visuele weergave van deze peiling.